وقف عامل توسعه و پیشرفت است

فناوری پرس، حجت‌الاسلام مختار کرمی مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان زنجان گفت: قدیمی ترین و بزرگترین موقوفه استان زنجان و شمالغرب کشور موقوفه قیدار نبی (ع) است این وقف در سال ۷۱۹ قمری ( قرن هشتم ) توسط بانوی اول دربار ایلخانان به نام بلغان خاتون معظمه انجام شده است. او همسر غازان امپراتور و ایلخان مغول بود که در آن زمان تمام مساحت کشور ایران فقط قسمتی از متصرفات بزرگ آنها در آسیا بود .

گفتی است; وقتی بلغان خاتون به عقد ازدواج امپراتور درآمد ، فرمانروا به خاطر علاقه ای که به این بانو داشت و تقدیم هدیه به او روستای کوچکی را که به خاطر واقع بودن آرامگاه قیدارنبی به همین نام خوانده می شد با تمامی متعلقات خود روستا و اراضی و املاک مسکونی و کشاورزی خارج از روستا تا سرحدات روستاهای اطراف به این بانو پیشکش کرد .

اما این زن فرهیخته تحت تاثیر فرهنگ اسلامی و ایرانی که احسان و نیکوکاری و بخشندگی و سخاوت را همیشه تبلیغ و تایید می کند و همچنین داشتن روحی آزاد و متعالی این روستا را وقف سه نیت ارزشمند «عمران و آبادانی و تجدید بنای بقعه » « تامین هزینه‌های مدرسه علمیه و طلاب این بقعه » و « کمک به نیازمندان کرد » بطوریکه که در آن زمان وقفنامه رسمی برای این وقف بزرگ تهیه و تدوین شد و مهر سلطانی بر پای آن خورد و تأیید علمای بزرگ بر آن صحه گذاشت .

از آن زمان وقفیت روستای قیدار و اجرای نیات آن در میان مردم امری واضح و آشکار بود ، بعد از میان رفتن سلسله ایلخانان تمامی اموال و دارایی های آنها به حکومت های بعدی رسید اما وقف که امری شرعی بود دست نخورده و بدون تغییر باقی میماند اما رسیدگی و اداره امور وقف و اجرای نیات وقف دستخوش کاهش و افزایش و رونق و کسادی میشد.

در زمانهای بعد شهرت وقف باعث شد که در دسترس نبودن وقفنامه هم مانع به رسمیت شناختن وقف و اجرای کمابیش نیات واقف نشود . به همین خاطر در زمان پهلوی اول که شروع ثبت رسمی اموال و املاک و عقدها و قراردادهای شرعی و قانونی بود .وقفیت موقوفه قیدارنبی به گواهی ۶۵ نفر از علمای طراز اول کشور رسید و بصورت رسمی در دفتر اوقاف خمسه ( زنجان) ثبت شد.

در دوران قبل از انقلاب حفظ یا اجرای نیات مناسبی صورت نمی‌گرفت و حتی با تصویب قوانین مخالف اسلام مثل اصلاحات اراضی ، موقوفات به معرض خرید و فروش گذاشته شد که آسیب بسیار بزرگی به این نهاد اسلامی و انسانی که اهداف نیکوکارانه و عام المنفعه بسیاری دارد زد .

اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی به کوشش مردم ایران و رهبری امام خمینی رحمه‌الله حفظ موقوفات و اجرای وقف دوباره مورد تاکید و اهمیت قرار گرفت و در سال ۱۳۹۰ سازمان اوقاف سامانه جامع موقوفات را راه اندازی کرد و تمام موقوفات را با جزئیات نقشه و وقفنامه و پرونده و موارد لازم دیگر در یک سامانه واحد ثبت کرد و علاوه بر آن تمام درآمدها و هزینه های موقوفات در آن ثبت شده و قابل رهگیری است.

به همین خاطر این موقوفه با حدود ۱۷ هزار رقبه ( واحد مستقل وابسته به موقوفه مثل خانه و مغازه و مزرعه یا موارد مشابه) و مساحت چند صد هکتاری تبدیل به بزرگترین و قدیمی موقوفه زنجان شد که درآمدهای آن همواره در سه نیت اصلی این موقوفه هزینه می‌شود .

بعنوان مثال فقط در سه سال اخیر پنجاه میلیارد تومان از درآمدهای آن صرف بهسازی محیطی ، سنگفرش ، تعمیر و مرمت ساختمان میراثی بقعه ، دیوار کشی ، نصب مبلمان محیطی ، احداث سرویس های بهداشتی جدید ، بهسازی زیرزمین بقعه ، نوسازی ۳۰ حجره قدیمی و تبدیل آن به زائر سرا و فروشگاه صنایع دستی و هنری ، احداث آشپزخانه و سرویس جداگانه برای زائر سراها و خرید املاک مجاور برای اجرای طرح توسعه و عمران آن شده است.

علاوه بر این موارد خرید دستگاههای درمانی و تجهیز بیمارستان ها ، مشارکت در تامین آب شرب روستاهای کم آب ، کمک به تعمیر و تجهیز مدارس شهرستان ، کمک به تشکل های فرهنگی و مذهبی ، کمک به مساجد ، کمک نقدی به اقشار کم درآمد خرید و تحویل هر ساله ۵ تا ۷ هزار بسته معیشتی به ارزش ۵ تا ۷ میلیارد تومانی مابین نیازمندان شهرستان خدابنده توزیع میگردد تا به نیت کمک به نیازمندان نیز عمل شود.

همچنین بر اساس برآوردها در عمل به نیت کمک به مدرسه علمیه و طلاب محصل در بقعه که اکنون به محل دیگری منتقل شده است مبلغ ۷ میلیارد تومان در چهار سال اخیر کمک شده است تا نیات ارزشمند این واقف گرانقدر بر زمین نمانده و به ثمر برسد.

وقف هرگز مانع توسعه و آبادانی شهر و روستا نیست ، بلکه سازمان اوقاف همواره می‌کوشد وقف را عامل توسعه و عمران و پیشرفت هر محل وقفی بخصوص این
موقوفه و شهر قیدار و شهرستان خدابنده قرار دهد .

همچنین ما آمادگی داریم ، ضمن حفظ حقوق موقوفات طبق قوانین و مقررات، ظرفیت اراضی و املاک وقفی و درآمدهای آن در راستای اهداف کلان پیشرفت و توسعه استانی و کشوری در اختیار بخش خصوصی و دولتی قرار دهیم و مشارکت فعال در برنامه های فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی داشته باشیم.

در آن زمان ها طبق سنت هزاران ساله، بجز عده ای از سران نظامی و حاکمان و مالکان بزرگ ، اکثر مردم چیزی از خود نداشتند و رعیت حکومت بودند و مالکیتی بر خانه مسکونی و ملک مزروعی که بر روی آن کار می کردند نداشتند و فقط نوعی امانت دار موقت بودند تا سهم حکومت یا حاکم و خان محلی را از حاصل کشت و کار خود بپردازند.